ULima njani iOca, iYam yaseNew Zealand

Fumana Inombolo Yakho Yengelosi

Indlela yokukhulisa i-oca, imifuno yeengcambu eziphantsi ezisuka eMzantsi Melika. Esi sityalo silahlekileyo se-Incas sikhula amagqabi anokutyiwa kunye ne-tubers ezifikelela kumashumi amahlanu inye. Fumana isiqalo sokukhulisa into endicinga ukuba iya kuba sisiseko segadi yasekhitshini kwiminyaka ezayo.



Eli phepha lisenokuba nekhonkco elidityanisiweyo . NjengoMdibaniso weAmazon ndifumana umvuzo ngokuthenga okufanelekileyo.

Ukuqala kwam ukuva ngo-oca ( Oxalis tuberosa) kwiminyaka emihlanu eyadlulayo xa babesebatsha eBritani. Ikwabizwa ngokuba yiNew Zealand yams, ioca yingcambu yaseMzantsi Melika ekhuliswa njengesityalo esikhulu kwiiAndes. Kude kwathiwa kwangaphambi komhla wempucuko yamaIncan. Ziza ngemibala eyahlukahlukeneyo, zimalunga ne-intshi enye ukuya kwezine ubude, kwaye zinokungcamla zombini eziswiti, isitrasi, kunye nencasa ngaxeshanye. Ndandinomdla kuba kwakusithiwa kulula ukuzikhulisa, zigula zizifo ezimbalwa, kwaye zingabalimi abakhulu. Zazifanele ukuba zifana neetapile, yaye ngenxa yezityalo ezidluleyo ezichatshazelwe sisifo sokubola kwabangela ukuba iindlebe zam zibe buthuntu.



Ngelo xesha, akukho nanye kwiinkampani ezinkulu zembewu ezibonelela ngee-oca tubers, kwaye indawo enye endandiyazi ukuba ndingazifumana yayithengisiwe. Ndinqwenela ukubakhulisa, ndathatha ithuba ndathenga ezimbalwa kwi-eBay. Bafike bebancinci kwaye beshwabene kwaye benovelwano kakhulu-khange ndilindele lukhulu kubo. Kwezi ntsuku, kulula ukufumana ii-oca tubers (iiyam zaseNew Zealand) kwiindawo ezithile zogcino lwezityalo kunye neenkampani zembewu.

I-Oca inencasa eyodwa kunye ne-zingy

Kunyaka wokuqala ndatyala ii-oca tubers kwisabelo. Izityalo zakhula ngaphandle kwengxabano, kwaye kuyo yonke intwasahlobo nasehlotyeni zadubula izikhondo zenyama ezigqunywe ngamagqabi afana ne-clover. Ngokuzenzekelayo, i-oca ayihambelani neetapile. Ikwintsapho ye-oxalis, ngoko amagqabi ayo akhangeleka kwaye anencasa njengesorrel yomthi. Ithenda, eluhlaza, kunye ne-oxalic acid tang. Ungabongeza kwiisaladi kunye ne-stir-fries.

I-Oca iza ngemibala emininzi kuquka ipinki, iorenji, kunye nekhrimu.



I-flavour ye-tubers yodwa kwaye inokwahluka ngokuxhomekeke kuhlobo, ixesha lokuvuna, kunye nendlela yokupheka. Utya ulusu lwe-oca kunye nazo zonke, kwaye zikrwada okanye ziphekiwe. Xa zikrwada, zirhabaxa kwaye uninzi lune-lemony yokukhaba eyahlukileyo. Ziphekiwe, zinestatshi kwaye zinento efanayo kwitheniphu ephekiweyo okanye i-kohlrabi. I-flavour iba mnandi, nangona kunjalo, kwaye ukuba uyayibilisa okanye uyitshise, i-tang iyanyamalala. Indlela efanelekileyo yokupheka, ngokombono wam, kukuhlamba kunye nokutshiza kwioli yeoli. Zinencasa ziphakwa kunye nezinye imifuno egcadiweyo.

Iigabhu zeOca zinokukhula kufutshane nomphezulu womhlaba

Izityalo ezingakumbi eziZodwa eziKhulayo

Ukhula njani iOca

Ekupheleni kwaloo nyaka wokuqala ekhula oca, amagqabi afa emva, kwaye ndawamba ama-tubers. Ndingayihleka indlela ebekudanisa ngayo isivuno - isibini esinesidima kodwa ubukhulu becala amasuntswana angento. Ndazama kwakhona kunyaka olandelayo kwaye ekuvuneni kwakusenezigaqa ezaneleyo zokuzigcina ndiphinde ndityale. Kunyaka olandelayo ndawatyala kwi-greenhouse, kwaye abonakala eqhuba kakuhle. Ekugqibeleni, emva kweminyaka ndizama, ndancama. Ndinikezele ngeyona mibhobho yam yokugqibela kutshintshiselwano lwembewu kunyaka ophelileyo. Ndandikucaphukela ukuyenza kodwa kwakufuneka ndivume ukuba ndoyisiwe.



Isityalo se-oca ngasinye sinokuvelisa ukuya kutsho kumashumi amahlanu eetyhubhu. Ngokomyinge zimalunga nee-intshi ezimbini ubude kodwa ezininzi zikhulu okanye zincinci kunoko.

Kwiinyanga ezimbalwa kamva, ndandikhangela kwiziko legadi kwaye ndabona into endingazange ndiyibone apho ngaphambili. Ekugqibeleni, ngo-2019, i-oca yayifikelele kwindawo eqhelekileyo. Ndanikezela ndaza ndawafaka kwingobozi yam ukuze ndizame ukukhula kwakhona.

Ndazithatha ndagoduka nazo ezo tubers ezimbalwa, ndazigalela kwi-greenhouse, ndaza ekugqibeleni ndazityala kwenye yeebhedi zam ezintsha ezinyusiweyo. Kwiveki ephelileyo, kwaye emva kweenyanga ezisibhozo ndisemhlabeni, ndemba esona sivuno sihle ndisifumene kwiminyaka emithandathu yokusikhulisa. Ngaphandle kokuthenga iibhubhu kumthombo othembekileyo, ndicinga ukuba ndifunde izinto ezimbalwa malunga nendlela yokukhulisa i-oca endleleni. Ndiyathemba ukuba ezi ngcebiso zingezantsi ziya kukunceda uzikhulise ngempumelelo nazo!

I-Oca iza kuluhlu lwemibala kuquka emhlophe kunye nemagenta

Oca Growing Guide

  • Ifanelekile kwizowuni 7-9, hayi iqabaka
  • Ithanda umhlaba otsalwe kakuhle
  • Ilanga eligcweleyo kwindawo ekhuselekileyo
  • Tyala iimitha ezintathu ukusuka kude
  • Iinyanga ezi-6-8 ukusuka ekulinyweni ukuya ekuvuneni
  • Amagqabi kunye nezigaqa ziyatyiwa
  • Akukho zifo zaziwayo eBritani.
  • Iibhubhu zinokujoliswa kwiimpuku

UOca utyala kwasekuqaleni kwehlobo. Nangona izityalo ziqala kancinci kwaye zixinene, zinokukhula zibe nkulu kakhulu.

Uyikhulisa njani iYam yaseNew Zealand

Izityalo ze-Oca zivelisa ii-tubers ze-oca ekupheleni komjikelezo wobomi bazo, kwaye unokutya kunye nokuphinda uzityale. Ndizikhulise zombini iibhubhu ezinemibala yemagenta eqaqambileyo kwaye zimhlophe kodwa ndikhetha inkangeleko ebomvu. Iindidi ezimhlophe, ezityheli, zeapilkosi, kunye nesikhumba esipinki kuthiwa ziswiti nangona ndingaqaphelanga mahluko mkhulu mna. Amahlamvu azo zonke iintlobo abukeka ngokufanayo - ubuninzi be-bushy beziqu ezinamaqabunga ezihlotshiswe ngamagqabi e-trifoliate afana ne-clover okanye i-sorrel yokhuni. Unokuvuna izithungu ezincinci zezi ngexesha lokukhula, kodwa ungathathi kakhulu kuso nasiphi na isityalo esinye.

I-oca efanayo ityalwa ngoSeptemba. Ukuba kukho nantoni na etyaliwe ukuze isondele kuzo iya kubagquma ngamagqabi.

Oda ii-oca tubers kwiinkampani ezikhethekileyo zembewu okanye kumaziko egadi. Omnye umthombo endiwuncomayo e-UK yi Ikhathalogu yeMbewu yokwenyani . Ifama yaseOtter zigcinwe kunye nezinye iindawo ezimbalwa. E-USA, ungafumana ii-oca tubers ukusuka iyalinywa .

Iimeko ezikhulayo ze-Oca

Oca ngokwemveli ikhula e iindawo eziphakamileyo kwi-equitorial zone . Nangona kunjalo, iintlobo endizikhuliseleyo ziye zaqhelaniswa nemozulu yaseBritane kunye neeyure ezinde zemini. Kusenokwenzeka ukuba uninzi lweentlobo zemveli ezisakhuliswe kwiiAndes azinakuvelisa iibhubhu apha kwaphela. Banokosulelwa zizifo ezininzi apho isitokhwe sethu saseBritane sikhululekile kuzo. Ke lumka kwaye uthenge ii-tubers ezikhule kwindawo.

Amagqabi eOca ayatyiwa kwaye anokusetyenziswa ngendlela efanayo nesorrel. Zithambile ngokukhaba okuneasidi okumnandi.

Iiyam zaseNew Zealand zikhetha ukukhula kwimozulu epholileyo enokutshintsha kobude bemini ukusuka kwi-equinox yasekwindla ukuya ebusika. Baziva xa iiyure zemini ziba mfutshane kwaye oko kubangela ukuba baqale ukwenza ii-tubers. Oko kuthetha ukuba ngaphandle kwemimandla yabo yokuzalwa, bakhula kakuhle kumntla Yurophu, eBritani, eNew Zealand, nakuMntla-ntshona wePasifiki eMelika naseKhanada. Ukuba ubakhulise ngempumelelo kwezinye iindawo, nceda usazise njengezimvo ezingezantsi.

Kumava am, i-oca ayizange ibe ngumlandeli womhlaba omanzi, wodongwe kwigadi yam eyabelwe kwaye ikhetha ukugalelwa kakuhle ngaphezu kwayo yonke into. I-Oca iyawunyamezela umhlaba ombi, kwaye umhlobo ophose iibhubhu ezimbalwa kwikona eyomileyo yepolytunnel yakhe ukuqinisekisile oku. Isiqhumiso somgquba njengesigcina-kufuma siya kukunika isityalo esivelisa ngcono nangona kunjalo. Ukuba uzikhulisela kwizikhongozeli, kwaye zikhula kakuhle ngaloo ndlela, zityale kwiindawo ezilinganayo zomhlaba kunye ne-compost. Andikhange ndibenasivuno esikhulu kwizikhongozeli nangona kunjalo, xa kuthelekiswa nokukhula emhlabeni.

Iiyam zaseNew Zealand zikhetha ukukhula kumhlaba ongenamanzi otyebileyo ngezinto eziphilayo

Ukutyalwa njani iiYam zaseNew Zealand

Nangona eminye imiyalelo ekhulayo ikuyalela ukuba uzitshise - uzishiye zihlume iingcambu phambi kokutyala - oku akuyomfuneko kwaphela. Ungatyala ii-tubers ngokuthe ngqo emhlabeni okanye ngokuzimeleyo kwiimbiza ezi-intshi ezintandathu emva kokuba zifudunyezwe entwasahlobo. Ekuqaleni ukuya embindini ka-Epreli apha kumntla wehemisphere.

Nje ukuba yonke ingozi yeqabaka idlulile, tyala ezo zikhule kwiimbiza ezisegadini, uzihlukanise malunga neemitha ezintathu ukusuka macala onke. Ukuzityala kufutshane kunokunciphisa isivuno sazo kodwa ndikwenza oko ukuze ndonge indawo. Ndidla ngokuwatyala malunga neenyawo ezimbini ukuqelelana.

Izityalo ezininzi ze-oca ezikhula ekupheleni kwebhedi yegadi

Emva kokuba izityalo ze-yam zaseNew Zealand zikwindawo zazo zokugqibela, zigcine zinkcenkceshelwe kakuhle kwaye uzinike ilanga elishushu elininzi. Yiloo nto kuphela abayifunayo ukuze bakhule kwaye babe luhlaza. Isityalo ngasinye siya kukhula sibe sisityholo esincinci malunga neemitha ezimbini ubude kunye neenyawo ezintathu ububanzi. Awudingi ukuba umhlaba izityalo ziphakame, kodwa ziyayithanda i-mulch elungileyo. Igcwele izondlo kwaye igcina umhlaba ufumile.

Ii-tubers ze-Oca zenza ekwindla

Enye impazamo enkulu endiyenzileyo ngo-oca kukutyala kwiindawo ezivelileyo. Amagqabi aya kukhula kwiindawo ezinomoya kodwa hayi kubungakanani obufumanayo ukuba akwindawo ekhuselweyo ngakumbi. Ndicinga ukuba ubungakanani bamagqabi ekwindla bubalulekile. I-Oca iqala ukukhula kuphela ii-tubers xa sisondela kwi-equinox yasekwindla, kwaye iintsuku ziqala ukuba mfutshane. Amahlamvu anceda ukumpompa izondlo kwii-tubers ezenza i-tubers, kwaye kwiimeko apho izityalo zam bezincinci, ii-tubers zincinci. Luqwalaselo kunofundo lwesayensi, kodwa ziisenti zam ezimbini ezo.

Ukuvuna i-oca emva kweqabaka yokuqala eqinileyo ibulala amagqabi

Xa Kuvunwa Oca

Ukuvuna ii-oca tubers kwenzeka xa amagqabi ebulewe yiqabaka eqinileyo. Iibhubhu ziyayeka ukukhula ngoko, kwaye unefestile encinci yexesha lokuzivuna ukuba ulindele imozulu ebanda ngokwenene. Nangona izigaqa zomelele, kwaye ziyakwazi ukuphila emhlabeni ebusika, zikhula kufutshane nomphezulu womhlaba. Ukuba umhlaba uba ngumkhenkce, unokuphulukana nesityalo sakho.

Apha kwi-Isle of Man, sinokuba neeqabaka ezimbalwa ngoko ke yinto encinci yomdlalo wokuthelekelela ukuba zigrunjwe nini. Elona xesha lakwangoko xa unokugrumba isivuno sakho se-oca ziiveki ezisibhozo emva kwe-equinox yasekwindla. Kungcono ukulinda iiveki ezilishumi ukuya kwezilishumi elinambini, ke kuthi lonto ithetha phakathi kuDisemba.

Izigaqa ezincinci ezityiwayo zenza emoyeni kwizikhondo. Ungazikhetha nanini na ngaphambi, okanye ngexesha lokuvuna.

Lindela ixesha elide kangangoko unako, kodwa ukuba ubona iibhubhu ezincinci zisenza kwiziqu zikhululeke ukuzikhetha. Ziya konakaliswa yiqabaka kunjalo, kwaye uya kufumana incasa encinci phambi kwesivuno sokwenyani. Uya kubona kwakhona iibhubhu ezincinci zenza kwiindawo apho isiqu sichukumisa umhlaba xa ulungele ukumba isivuno sakho. Ukuba unobusika obupholileyo, ezi tubers kunye naziphi na ezishiywe emhlabeni zingaphila kwaye zikhule kwakhona kunyaka ozayo.

Uyigcina njani iOca

Ukumba iibhubhu, phakamisa ngobunono isityalo ngefoloko. Iibhubhu zikhula kufutshane nomphezulu ngoko ke akufuneki ukuba umbe kakhulu. Lindela ukunyuka ukuya kumashumi amahlanu eetyhubhu ngobukhulu ukusuka kwiibhastile ukuya kwiipinecones kwiimeko ezifanelekileyo. Iibhubhu zibambelela kwisityalo kwiingcambu ezinde ezimhlophe, kwaye ezininzi ziya kuphuma ngaloo ndlela. Amancinci amancinci angaqhawuka, kwaye kufanelekile ukujikeleza emhlabeni kubo. Zifana neetapile ngaloo ndlela kwaye i-tuber encinci nganye ingakhula ibe sisityalo esitsha kunyaka ozayo.

Gcina ezona zigaqa ze-oca zakho ukuze uzityale kwakhona kunyaka olandelayo.

Zicoce ngelixa zisafumile emhlabeni. I-swish kwi-emele yamanzi okanye i-spray ye-hose ibacoca ngokulula kweli nqanaba. Emva kokuba zicocekile, zigcine kwindawo eqaqambileyo, ngokukhethekileyo elangeni iiveki ezimbalwa. Oku kunceda incasa ukuba ibeswiti. Emva koko ungazigcina kwindawo epholileyo kodwa engenaqabaka kangangeenyanga ezininzi. Ikhabhathi, ikhawuntara, okanye ifriji zisebenza ngokulinganayo. Andinakucebisa ukuba bashiye kwishedi okanye kwi-greenhouse nangona kunjalo, kuba iimpuku ziya kuba nazo.

Okokugqibela, ungalibali ukugcina ezinye zee-oca tubers ezilungileyo ukuba zikhule kwakhona kunyaka ozayo, uphinda le miyalelo yokukhula efanayo. Nangona ii-tubers ngamanye amaxesha zibiza kakhulu ukuzithenga, xa sele ukhulile, akufanele ufune ukuzithenga kwakhona. Ngokungafaniyo nam!

Fumana Inombolo Yakho Yengelosi

Bona Kwakho: