Ukuhamba kwendalo kwiiCurraghs: iiwallabies, iiorchids, kunye neManx herblore

Fumana Inombolo Yakho Yengelosi

Ukuhamba kwendalo kwi-curraghs kwi-Isle of Man. Lo mgxobhozo wendalo ulikhaya leeorchids zomthonyama, izilwanyana zeentaka, kunye nenani lezilwanyana zasendle.

Ndiza kubheja ubungazi ukuba kukho iiWallabies zasendle ezihlala kwi-Isle of Man. Nangona bengengomthonyama, ezi zalamane zeekhangaru bezihlala eBallaugh malunga neminyaka engamashumi amahlanu. Ibali lithi ngaxesha lithile ngeminyaka yoo-1960 isibini esizalanayo sabaleka kwipaki yezilwanyana zasendle ekuphela kwayo kwesi siqithi. Ukususela kweso sibini, ngoku kuqikelelwa ukuba kukho malunga nekhulu leewallabi kumhlaba ongumgxobhozo owaziwa ngokuba yi Curragh . Nangona zizalwa ngendlela eyoyikekayo, kwaye zinengxaki yokungaboni kakuhle, ngenxa yoko, izilwanyana ziyachuma kwaye zinokubonwa zodwa okanye ngamaqela osapho kwindawo yolondolozo lwendalo.



Ngaba uyambona umama uWallaby kunye nosana lwakhe?



Eli phepha lisenokuba nekhonkco elidityanisiweyo . NjengoMdibaniso weAmazon ndifumana umvuzo ngokuthenga okufanelekileyo.

Nangona bendikwi-Isle of Man isithuba esingaphezulu kweminyaka emithathu andikaze ndifike ndibabone. Ngoko xa uJohn ‘Dog’ Callister wacela ukundithabatha kunye nabahlobo ababini ukuba sihambe sijikeleza iCurragh kwiveki ephelileyo ndatsibela isimemo. UJohn Dog uchithe iminyaka emininzi esebenza yedwa kunye neManx National Heritage esakha iindlela zoluntu kunye nezakhiwo zeClose Sartfields kunye neBallaugh Curraghs zolondolozo lwendalo.

Wazi konke malunga neeWallabies kwaye ude wabamba isibini seemfama ukuba awase kugqirha wezilwanyana. Ngaphandle kwamarhamncwa omthonyama okanye iinyoka ezinobuthi ezinokubenzakalisa, iiWallabies zibonakala zisenza kakuhle ngokwazo ngaphandle kwemingeni yabo. Ekuphela kwengozi yokwenene abanayo zizinja kunye nezithuthi.

Kuhambo lwethu, asibonanga enye kodwa i-Wallabies EZINHLANU kuquka umama nosana. Ngalo lonke ixesha sibona enye bendizama ukuthatha iifoto ezifanelekileyo kodwa i-zoom yam ibingandilisekanga ngokwaneleyo ekukhanyeni okusilelayo okanye bendibambekile kakhulu ukuba ndingakhumbula ukufota. Owona mfanekiso uphezulu kwesi sithuba sesinye seManx Wallabies njengoko sithathwe yiBBC.

Wallaby kwiBallaugh Curraghs. Ikhredithi yefoto: Jay Houghton



U-John Dog ukwasinike ukhenketho kwiSartfield Nature Reserve kwaye saziswa kuninzi lweentyantyambo zasendle ezibhalwe ngamagama esiNgesi nesiManx. UJohn Dog uthathwa njengengcali kumagama eManx kwiintyatyambo zasendle kwaye kwezinye iimeko uye wanceda ukudala amagama apho afanelekileyo ayengaziwa.

Ndazi ezimbalwa ngaphambili ezifana 'Tramman' for Elder, kunye 'Cushag' for Ragwort kodwa kwakhona waziswa 'Sleggan Slieau' for Foxglove kunye 'Ullaagagh' for Honeysuckle. Uluhlu olupheleleyo, nceda ujonge incwadi kaJohn Dog efumaneka kwezinye zeevenkile zeManx zeLifa leSizwe.

Ukuba noJohn Dog njengesikhokelo kwenza ukuba uhambo lukhunjulwe. Wayeyazi kakuhle indawo amakaye kuyo, into amakayibone, kwaye wayebonakala enebali ngesityalo ngasinye. Esinye isiko lasekuhlaleni awasibonisa lona yayikukuchola ‘Iindlebe zeFaerie’ kwimithi emidala ukuze izifunxe emanzini de zifane neendlebe ezitsolo. Kuthiwa iFaeries kwi-Isle of Man ihlala emhlabeni phantsi kwemithi eMidala kwaye iphulaphule 'ngeendlebe' ezincinci ezikhula kwixolo lomthi. Ukuthetha ngokuthe ngqo, akulunganga ukuqhekeza amasebe okanye ukukhetha amaxolo emithi eMidala ngaphandle kokubuza umthi kuqala kodwa uJohn Dog wacinga ukuba umthi awuzukuyikhathalela ngeli xesha. Ucelwe nguManx Radio ukuba enze inqaku kuBadala ngethemba ke, i-PR encinci yayanele ukuyibeka. Amadlelo eCurragh ayeneentyantyambo zasendle kwaye saba nethamsanqa ngokwaneleyo lokubona ubuncinane iintlobo ezimbini zeeorchids zomthonyama kunye neValerian, Foxgloves, Meadowsweet, zombini iField and Hedge Woundwort, kunye neRoyal Ferns, ukukhankanya ezimbalwa. Ngesinye isikhathi sayeka ukukhetha amagqabi e-Bog Myrtle ukuze sibeke emva kweendlebe zethu - i-twist kunye ne-flick rhoqo kwaye isebenza ukugcina iMidges kude.

Izinto ezityalwayo zazixinene ngokufanelekileyo kodwa amaxesha ngamaxesha uJohn Dog wayesalatha uthango oludala okanye udonga lomda kwindawo engaphantsi komhlaba. Ungacinga ukuba babekho kangangeeons ngendlela ezazigqunywe ngayo zizityalo ngoko kwakunzima ukukholelwa ukuba le paki yayingeyonto ingaphaya kwamasimi ezolimo angenamithi ukuya kuthi ga ngeminyaka yoo-1960.



I-Wild Orchid ekhula kwi-Curragh

Orchids Native phezulu kunye noJohn 'Dog' Callister nge Royal Fern ngezantsi

Ukuhamba akuzange kuthathe ngaphezu kweyure okanye kunjalo kwaye iindlela zonke zigcinwe kakuhle. Saphumela endleleni apho sasipake khona kungekudala emva kokubona ngempumelelo iiWallabies kunye nezityalo zasendle, umngundo kunye neentyatyambo. Eyona nto yandothusayo kukuba nangona yayiyimini eshushu yasehlotyeni sasibona abanye abantu ababini kuphela endleleni. Ngokudibeneyo iipaki ngokuqinisekileyo zezinye zamagugu afihliweyo e-Isle of Man kwaye ngokuqinisekileyo kufuneka-ubone! Ukuba ungathanda ukutyelela nokuba yiBallaugh Curragh okanye Vala iSartfield Nature reserve landela nje elikhonkco ngolwazi oluthe kratya. Kwaye nceda ukhumbule ukushiya izinja zakho ekhaya ukuze bangazikhathazi ngezilwanyana zasendle.

Fumana Inombolo Yakho Yengelosi

Bona Kwakho: